۱۳۹۱ اسفند ۱۹, شنبه

پله پله تا ملاقات خدا

این کتاب در مورد زندگی، اندیشه و سلوک مولانا جلال‌الدین محمد بلخی (رومی) می‌باشد. عبدالحسین زرین‌کوب در این کتاب بر خلاف سایر تألیفات خود از دادن مراجع و منابع مختلف و متعدد در داخل کتاب خودداری کرده و همه مطالب را به قلمی بسیار ساده، روان و عامه فهم نوشته‌ است.
مولانا جلال الدین محمد بلخی،از بزرگترین شعرای ایران و جهان است و فخر عالم عرفان،که نه تنها در ایران هنوز هم سیل مشتاقان را بسوی خود می کشد بلکه کتابش در جایی مانند غرب و آمریکا نیز از پرفروش ترین کتاب ها می شود
«پله پله تا ملاقات خدا، و این عنوان را از آن‌رو برای این نوشته برگزیده‌ام که خطّ سیر زندگی مولانا جلال‌الدین محمّد بلخی رومی معروف به مولوی را در سلوک روحانی تمام عمر او نشان می‌دهد؛ هرچند خود در مثنوی معنوی وی به شکل یک مصرع شعر، از زبان طعانه‌یی نقل می‌شود که به پندار خویش هیچ نشانی از آن در مثنوی -که خود یک رویه از زندگی و سلوک مولاناست- نمی‌یابد. جزء اخیر مصرع مولانا هم تعبیری ترجمه گونه مأخوذ از کریمهٔ «وَ منْ یَرجُو القاءَ ربّه» در قرآن کریم (۱۱۰/۱۸) است و با استناد به کلام لاریب در باب تعبیر و عنوان بر گوینده و نویسنده مجال ریبی نمی‌ماند اگر چه امکان تأویل در این باب نیز توقف در ظاهر تعبیر را الزام نمی‌کند.» و سرّ این امر در «بیخودی» و «حقیقت طلبی» و «عشق فارغ از هوی و هوس» و «اشعار آکنده از انسانیت و معنویت» اوست،او خود را یک شاعر صرف نمی داند،در غزلیات شمس می گوید:
رستم از این بیت و غزل ، ای شه و سلطان ازل / مفتعلن مفتعلن مفتعلن ، کشت مرا !
قافیه و مغلطه را ، گو همه سیلاب ببر / پوست بوَد ، پوست بوَد در خور مغز شعرا . . .
زندگی این مرد،پس از گذشت هفت قرن،هنوز که هنوز است نیاز به بازنگری و مطالعه ای درخور دارد،تا مخاطب را از سرچشمه ی عشق او و معنویت و شور سرشارش آگاه سازد...از بهترین کتاب های تالیفی درباره این شاعر سترگ میهنمان،کتاب پله پله تا ملاقات خدا اثر زنده یاد،عبدالحسین زرین کوب است.

این کتاب در مورد زندگی، اندیشه و سلوک مولانا جلال‌الدین محمد بلخی (رومی) می‌باشد. عبدالحسین زرین‌کوب در این کتاب بر خلاف سایر تألیفات خود از دادن مراجع و منابع مختلف و متعدد در داخل کتاب خودداری کرده و همه مطالب را بهقلمی بسیار ساده،جذاب، روان و عامه فهمنوشته‌ است.
عنوان کتاب یادآور این بیت دفتر سوم مثنوی معنوی است:از مقامات تبتل تا فنا / پله پله تا ملاقات خدا


این کتاب شرح جانانه و جنون آمیز جوانمردی است که پیش از آنکه صبح معرفت،از مشرق سرّش بر دمد و «شمس» عشق در افق اقبالش طالع شود، زاهدی باز ترس، سجاده نشینی باوقار، شیخی زیرک،مرده ای گریان بود و وقتی در چنگال شیخ گیر افتاد و دولت عشق را نصیب برد زنده ای خندان،عاشقی پَرّان،یوسفی یوسف زاینده،و آفتابی بی سایه شد و این همه را وامدار آن بود که دلیرانه و کریمانه و فارغ از بندگی و سلطنت و شریعت و ملت تن به قضای عشق داد و پا در قماری عاشقانه نهاد:

خُنُک آن قمار بازی ، که بباخت هر چه بودش
و نماند هیچش الّا ،
هوس قمار دیگر . . .


استاد زرین کوب،با قلم کم نظیر خویش شرح حال و احوالات مولانا را از اوان کودکی تا اوج پختگی با نثری استادانه و دلنشین بیان کرده است.استاد خود در مقدمه چنین می نویسد :
« حقیقت آنست که در مقابل تعالیم سرشار از اسرار بلند،که مولانا در مثنوی و غزلیات خویش آنها را به صورت شعر سرود،زندگی او هم در یک سلوک روحانی مستمر،که از همان سال های کودکی وی آغاز شدشعری بود که مولانا آن را نسرود،آن را ورزید،و تحقق داد و به پایان برد . . .می پندارم بدون درک این شعر ناسروده،بدون نفوذ در انگیزه هایی که این زندگی را در توالی سال های عمر،به هدف روحانی یک سلوک معنوی نزدیک کرد،فهم هماهنگی شگرف و معجزه آسایی که در حیات مولانا بین او و شعرش _ اگر هرگز آنچه او بزبان شاعران می گوید،تا سطح شعر در مفهوم متداول آن قابل تنزل باشد _ وجود دارد، ممکن نیست.»

به همین خاطر سیر کتاب هم به صورت پله پله است،و «فهرست» کتاب خود همین نردبان آسمان را نمایانگر است:

بهاء ولد و خداوندگار
هجرت یا فرار
لالای پیر در قونیه
طلوع شمس
غیبت بی بازگشت
رقص در بازار
حسام الدین و قصه مثنوی
عبور به ماوراء شعر
از مقامات تبتل تا فنا
سال های پایان

و چون این سلوکی است که مولانا در تمام عمر خویش طی کرده است،نام آن را «پله پله تا ملاقات خدا» نهاده است.کتابی خواندنی،درباره ی بزرگترینِ شاعران جهان،از آغاز تا پایان. و خود مولانا چقدر زیبا حاصل عمر خویش را بیان می کند:

حاصل عمرم ، سه سخن بیش نیست .. ... .. خام بُدم ، پخته شدم ، سوختم .

برای دانلود نسخه صوتی به این لینک بروید.

۱ نظر:

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...