۱۳۹۱ اسفند ۲۳, چهارشنبه

فرار از مدرسه

با اين همه تحقيق كه تاكنون در احوال و آثار ابوحامد غزالي انجام يافته است هنوز درباره زندگي و انديشه او موارد ابهام كم نيست. اين نكته نه فقط ناشي از تاريكيهايي است كه بر تاريخ عصر او، تاريخ عصر سلاجقه، سايه افكنده است بلكه تا حد زيادي نيز ناشي از تنوع و پراكندگي آثار اوست كه بعضي از آنها هنوز فقط به صورت نسخه هاي خطي است، برخي چاپ دقيق انتقادي ندارد، پاره يي با عنوانهاي مختلف ديگر نيز ياده شده است، و تعدادي را ديگران به نام او برساخته اند يا بهرحال اصالت آنها محل ترديدست. بعلاوه، وسعت و تنوع قلمرو آثار و افكار وي كه غالباً نيز مشحون از سخنان تازه يا توجيه هاي بي سابقه است، امكان احاطه پژوهنده را بر سراسر قلمرو كار او دشوار مي كند. چرا كه در همه تاريخ فرهنگ اسلامي شايد كمتر كسي را بتوان يافت كه بقدر غزالي تنوع تمام عرصه يك فرهنگ را در زندگي و انديشه خويش به اين حد پر مايه و جاندار تصوير كرده است و...
کتاب فوق داستان زندگی و اندیشه های ابوحامد محمد غزالی (فیلسوف، متکلم و فقیه ایرانی و یکی از بزرگ‌ترین مردان تصوف سدهٔ پنجم هجری) است که زندگی بالنسبه کوتاه اما آکنده از فعالیت و تحرک داشته و تحولات شگرف زندگی غزالی تنوع وسیعی در آثار وی ایجاد کرده و مخصوصا تأثیر قابل ملاحظه ای در افکار و آثار علماء بعدی اسلام داشته است.
در حدیثی صحیح از پیامبر منقول است که در آغاز هر قرن مُجَدّدی از امت من ظهور می کند که به احیای تعالیم مغفول مانده ی دین، همت می گمارد. بسیاری " مجدد راس ماته" و احیاگر قرن ششم را غزالی دانسته اند که وجهه ی همت خود را بر احیای گوهر مغفول مانده ی اسلام یعنی اخلاق متمرکز ساخت.
غزالی یکی از بزرگانی است که به نسبت زندگی نامه ی فکری خود در کتاب ارجمند" المنقذمن الضلال " اقدام کرده و این زندگینامه با قلم مو شکاف و فخیم عبدالحسین زرین کوب با نثری روان و کم پیرایه در این کتاب آمده است
با این همه تحقیق که تاکنون در احوال و آثار ابوحامد غزالی انجام یافته است هنوز درباره زندگی و اندیشه او موارد ابهام کم نیست. این نکته نه فقط ناشی از تاریکیهایی است که بر تاریخ عصر او، تاریخ عصر سلاجقه، سایه افکنده است بلکه تا حد زیادی نیز ناشی از تنوع و پراکندگی آثار اوست که بعضی از آنها هنوز فقط به صورت نسخه های خطی است، برخی چاپ دقیق انتقادی ندارد، پاره یی با عنوانهای مختلف دیگر نیز یاده شده است، و تعدادی را دیگران به نام او برساخته اند یا بهرحال اصالت آنها محل تردیدست. بعلاوه، وسعت و تنوع قلمرو آثار و افکار وی که غالباً نیز مشحون از سخنان تازه یا توجیه های بی سابقه است، امکان احاطه پژوهنده را بر سراسر قلمرو کار او دشوار می کند.
چرا که در همه تاریخ فرهنگ اسلامی شاید کمتر کسی را بتوان یافت که بقدر غزالی تنوع تمام عرصه یک فرهنگ را در زندگی و اندیشه خویش به این حد پر مایه و جاندار تصویر کرده است

 

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...